Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) opisuje grupę trwałych zaburzeń w obrębie rozwoju ruchu i postawy, które powodują ograniczenie czynności. Przyczynę tych zaburzeń przypisuje się pewnym niepostępującym zakłóceniom pojawiającym się w rozwoju mózgu płodu lub niemowlęcia. W MPD występują zatem zaburzenia motoryki, którym towarzyszą również zaburzenia czucia, percepcji, porozumiewania się i zachowania, epilepsja oraz wtórne problemy mięśniowo-szkieletowe. Uszkodzenie mózgu jest trwałe i niepostępujące, co znaczy, że nie można go usunąć, ale też nie może się ono pogłębić. Może natomiast zmieniać się obraz kliniczny dziecka, jego sposób funkcjonowania wraz ze wzrostem i dojrzewaniem. Zaburzenia w obrębie mózgu przekładają się na funkcjonowanie całego organizmu i w dużym stopniu ograniczają dopływ bodźców niezbędnych do prawidłowego rozwoju we wszystkich sferach. Stąd też dzieci, u których zdiagnozowano MPD mogą mieć problemy ze wzrokiem, słuchem, z poznawaniem otoczenia, uczeniem się nowych czynności, porozumiewaniem z innymi, a także w funkcjonowaniu psychicznym. Porażeniu mózgowemu towarzyszą też często wyładowania padaczkowe.
Jako główny problem uważa się jednak problemy związane z motoryką, na które rzutuje nieprawidłowe napięcie mięśniowe. Trwałe zaburzenia napięcia mięśniowego powodują również przykurcze mięśni, ścięgien, zwichnięcia i skręcenia stawów, skrzywienia kręgosłupa, które to w jeszcze większym stopniu upośledzają motorykę.
Rodzaje MPD
W obrębie MPD wyróżnia się:
- hemiplegię, czyli niedowład jednostronny, obejmujący kończynę dolną i górną po tej samej stronie
- diplegię, czyli niedowład głównie kończyn dolnych z jednoczesnym niedowładem w mniejszym stopniu kończyn górnych
- tetraplegię, czyli porażenie czterokończynowe
Powyższym obszarom niedowładu mogą towarzyszyć następujące postacie porażeń:
- spastyczna, która charakteryzuje się wzmożonym napięciem mięśniowym
- atetotyczna, którą charakteryzują ruchy mimowolne
- ataktyczna, w której wyraźnie widoczne są zaburzenia równowagi
- postacie mieszanie
W leczeniu MPD niezwykle ważne jest zapewnienie dziecku kompleksowej opieki medycznej. Chodzi nie tylko o nadzór lekarski i rehabilitację ruchową, ale również opiekę psychologa, logopedy, dietetyka i innych specjalistów.